خط قرمز
1361
محصول : کارگاه آزاد فیلم
کارگردان : مسعود کیمیایی
تهیه کننده : علی هومانی و مسعود کیمیایی
فیلمنامه : مسعود کیمیایی ( براساس داستان شب سمور نوشته ی بهرام بیضائی)
فیلمبردار : علیرضا زرین دست
موسیقی متن : مجید انتظامی
هنرپیشگان : سعید راد، فریما فرجامی، خسرو شکیبائی، امرالله صابری، جلال، اکبر معززی، سعید پیردوست، جمشید آریا، علی ثابت و سعید امیر سلیمانی.
35 میلیمتری، رنگی (ایستمن کالر)
* در پاییز 1357، اوج انقلاب، یک مأمور ساواک با دختری که از شغل او اطلاعی ندارد ازدواج میکند. ماجراهای شب عروسی و غیبت ساواکی، دختر را مشکوک کرده به جستجو وا میدارد، تا این که پی به ماهیت موضوع میبرد. در ادامه، عشق و نفرت ساواکی به دختر و بحثها، نتیجه را به صبح میکشاند که ساواکی به دست دختر کشته میشود.
** مسعود کیمیایی نیز بعد از انقلاب، نخستین فیلمش را در ایام دهه فجر 1361 عرضه میکند که خط قرمز نام دارد و بر اساس فیلمنامهی بهرام بیضایی با نام شب سمور ساخته شده است. کیمیایی در آخرین تجربهی فیلمسازی، پس از چهار سال سکوت، حاصل ناموفقی دارد. خط قرمز ضمن اینکه از روح فیلمنامهی بیضایی فاصله دارد، شباهتی نیز به کارهای گذشته فیلمساز و نشانی از اقتدار او ندارد.
*** خط قرمز قصهی امانی مأمور بلند پایه ساواک در روزهای اوج انقلاب اسلامی است. امانی در شب عروسیش با لاله که دانشجوی سال آخر پزشکی است، تنها جمعی از خویشاوندان نزدیک را دعوت کرده است، با این حال نمیتواند شب را کنار آنها بگذراند و به مقر ساواک میرود. برادر عروس در زندان اسیر حکومت است. امانی برادر را بازپرسی میکند. ساواک پرونده ها را میسوزاند. در این حال امانی میخواهد بداند لاله همسرش چه ماهیتی دارد؟ پس از اینکه دستور کشتن برادرزنش را میدهد، بازپرس را به خانه میبرد! ... امانی پریشان و ناخوش است و زیر پایش را خالی میبیند. صاحبان قدرت یکی پس از دیگری میگریزند... امانی تا صبح با عروس در حال مشاجره است. کار شب عروسی ــ در صبح ــ به اسلحه و شلیک میکشد ...
اسم فیلم قرار بوده که خط سرخ باشد. با گذشت زمان سرخی به قرمزی گرائیده است. انتخاب فیلمنامهای از بهرام بیضایی به دو لحاظ اهمیت دارد اولاً چون نام بهرام بیضایی به هر حال بیاعتبار نیست و در محافل روشنفکری سینما و تئاتر حیثیتی دارد و در صورتی که پشتوانه فیلمنامه قرار بگیرد بد که نیست هیچ، خوب هم هست، و ثانیا بیضایی آن قدر بلد است که بتواند داربست درستی را در فیلمنامه حفظ کند، فیلم تا آنجا که به فیلمنامهی بهرام بیضایی مربوط میشود خط و ربط استواری دارد و از غیر منتظرههای فیلم فارسی خبری نیست.
** خط قرمز پس از نمایش در جشنواره ی اول فجر، موفق به دریافت پروانه نمایش نمیشود، هرچند که تغییراتی نیز در آن داده می شود، صحنه هایی حذف و یا به آن اضافه میشود، اما از آنجا که مشکل فیلم بنیادی است و ایراد اساسی در پوشش و حجاب دارد، امکان اصلاح مورد نظر در آن نیست، لذا به بایگانی سپرده میشود.