سایه های بلند باد
محصول : ایران بیوگراف، وزارت فرهنگ و هنر و تلویزیون ملی ایران (تل فیلم)
کارگردان : بهمن فرمان آرا
تهیه کننده : بهمن فرمان آرا
فیلمنامه : بهمن فرمان آرا (براساس داستانی از، هوشنگ گلشیری به نام معصوم اول)
فیلمبردار : علیرضا زرین دست
موسیقی متن : احمد پژمان
هنرپیشگان : فرامرز قریبیان، سعید نیک پور، آتش خیر، حسین کسیبان، فریدون یوسفی، آقاجان رفیعی، ملیحه نظری، اشرف کاشانی، سامی تحصنی، مینو ابریشمی، کیومرث ملک مطیعی، آنیک ، اسماعیل محمدی و نادیا خلیل پور.
35 میلیمتری، رنگی (ایستمن کالر)
* در فصل کاشت، مترسکی طبق رسم و عادت معمول در کشتگاه می کارند. از آن پس، به لحاظ عادات خرافی و سنتی ده، در برخورد با مترسک، اهالی از آن متدرجاً یک کابوس میسازند. «محمد» مدیر و معلم مدرسه که از موضوع آگاه شده و «عبدالله» راننده و تنها رابط ده و شهر سعی در مبارزهی رو به رو گرفته و اعتقادات اهالی را به هیچ میگیرند. در این زمان هر یک از اهالی ده که با مترسک برخورد میکنند به حالتی غریب میرسند. اما عبدالله با این وضع با پوزخند روبرو میشود و در نهایت در یک شرطبندی به طرف مترسک میرود و در رویارویی زخم برمیدارد و میمیرد. در انتها محمد تصمیم میگیرد که مبارزه را ادامه دهد...
** این فیلم بهمن فرمان آرا، از آخرین نمونه های آثار سینمای متفاوت پیش از انقلاب است که بعد از انقلاب نمایش محدودی دارد.
سایه های بلند باد، اولین بار در بخش دو هفته ی کارگردانها (کن 1979/1358) به نمایش در میآید. و موضوع آن به نقل از کاتالوگ کن «حول ترس خرافی مردم از یک مترسک است و دو انسانی که ماهیت واقعی مترسک – سمبل قدرت مطلق- را میشناسند و به مبارزه با آن برمیخیزند.» فرمان آرا خود در گفتگویی پیش از نمایش، در خصوص زمینهی آخرین اثرش چنین گفته است:
... این فیلم به مسائل مذهبی و گرایشهای آن توجه دارد - موضوعی که من به آنها پای بند هستم - چون خودم در یک خانواده مذهبی بزرگ شدهام و شدیداً مذهبی هستم... این فیلم به من فرصت داده است تا گرایشهای مذهبی را در قشرهای مختلف اجتماع مورد بررسی قرار دهم و علل پیدایش آن را بیابم...
** سایههای بلند باد،باید بر زمینه این دو عامل مورد بررسی قرار گیرد. این فیلم از یک سو محصول همکاری یک نویسنده با یک فیلمساز است و از سوی دیگر، سازندگان آن تحت تأثیر جوّ سیاسی حاکم بر کشور، ناگزیر گردیدند افکار بنیان برافکنشان را با استفاده از انواع نماد و تمثیل بیان کنند...
پس از پایان نمایش فیلم، بهمن فرمان آرا توضیح داد: «وقتی که انسان نتواند آنچه را که میخواهد بیان کند به سمبل متوسل می شود در این فیلم، مترسک نمایانگر قدرت شاهنشاهی و ساواک است و مانند بسیاری از فیلمهایی است که در سال جاری در کن به نمایش درآمد. فیلم بهمن فرمان آرا نیز یک استعاره سیاسی است که ارزش بیشتری هم پیدا میکند زیرا در سال 1978 در زمان رژیم شاه سابق ساخته شده است».
فرمانآرا در پاسخ این سؤال که چرا فیلم جدید وی بر حضور یک مترسک تأکید دارد، میگوید که دلیلش روشن است. این فیلم در دوران رژیم شاه ساخته شده که انسان از آزادی بیان افکار محروم بود ... دو شخصیت اول فیلم بیشک مظهر قدرت حکومت سلطنتی و ساواک هستند.

«بهمن فرمانآرا » در تدارک تهیه نمایی از فیلم ، به هنگام راهنمایی فرامرز قریبیان، سعید نیکپور، سامی تحصنی ، حسین کسبیان و اسماعیل محمدی